برنامهنویسی، یکی از هیجانانگیزترین مشاغل دیجیتال است. برنامهنویس، همانند خالقی است که از نیستی، هستی میآفریند. امروزه تمام جنبههای زندگی ما با دنیای دیجیتال گره خورده و بنابراین، برنامهنویسی، ابزاری قدرتمند برای تسلط هرچه بیشتر بر زندگیهایمان است. همین قدرتی که برنامهنویسی به ما میبخشد، این شغل را به یکی از جذابترین مشاغل دنیای مدرن تبدیل و استعدادهای زیادی را به خود جلب کرده است. در این وبلاگ جاب ویژن میخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟
برنامهنویسی؛ پلی مابین تخیل و واقعیت
قابلیتهای خارقالعادهی فناوریهای دیجیتال، از همان اولین سالهای توسعهی این فناوریها، پتانسیل بالای آنها برای تغییر همیشگی دنیای سنتی ما به دنیایی مدرن را نشان میدادند و نهایتا فناوریهای دیجیتال، سومین انقلاب صنعتی را پدید آوردند.
توسعهی زبان های برنامه نویسی، به ما امکان داد تا مرزهای خیال را پشت سر بگذاریم و فناوریهایی را که تا همین چند دهه پیش، تنها در فیلمهای علمی-تخیلی میدیدیم، به واقعیت تبدیل کنیم.
امروزه به سختی میتوانید لحظهای از زندگی خود را بدون حضور فناوریهای دیجیتال خلق شده توسط برنامهنویسان تصور کنید. آخرین باری که گوشی خود را چک کردید، کی بود؟ یک دقیقهی پیش یا یک ساعت پیش؟ اگر دارید این متن را مطالعه میکنید، یعنی در حال استفاده از یک فناوری دیجیتال برنامهنویسیشده هستید. اگر به دل طبعیت رفتهاید و در حال گوشدادن به موزیک هستید، احتمالا دارید از یک فناوری دیجیتال استفاده میکنید. این کاربرد گستردهی فناوریهای دیجیتال در زندگیهای مدرن، به خوبی نشان میدهد که چرا خیلیها به دنبال پاسخ دادن به این سوال هستند که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟
برای شروع برنامهنویسی به چه مهارتها و استعدادهایی نیاز داریم؟
برنامهنویسان، نیازمند مهارتهای متعددی هستند تا بتوانند مسئولیتهایی که به عهدهشان قرار میگیرد را به حرفهایترین شکل ممکن انجام دهند. بهترین برنامهنویسان، علاوه بر دانش برنامهنویسی و مهارتهای تکنیکی، باید دارای قابلیتهایی مثل تفکر خلاقانه و کار تیمی باشند. در زیر، پیش از پاسخ دادن به این سوال که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم، مهارتها و استعدادهای مورد نیاز یک برنامهنویس را نام میبریم:
● تسلط کامل بر یک یا چند زبان برنامهنویسی
● یادگیری مفاهیم و کاربرد آنها برای حل مسائل دیگر
● مهارتهای ریاضیاتی
● مهارتهای حل مسئله
● مهارتهای ارتباطی
● مهارتهای نویسندگی
● کنجاو بودن
همانطور که میتوان از فهرست فوق نتیجه گرفت، برنامهنویسی، علاوه بر مهارت، نیازمند استعدادها و ویژگیهای شخصیتی خاصی نیز میباشد. بنابراین، توصیه میشود که پیش از تصمیمگیری برای شروع یادگیری برنامهنویسی و انتخاب آن به عنوان یک حرفه، در آزمونهای شخصیت شناسی شرکت کنید تا با استعدادهای خود بیشتر آشنا شوید.
چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟

حالا که با اهمیت برنامهنویسی و مهارتهای مورد نیاز یک برنامهنویس موفق آشنا شدید، وقت آن است که به سراغ این سوال برویم که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟
تعیین حوزه کاری
برنامهنویسی در حوزههای مختلفی کاربرد دارد و شما باید بر حسب علاقه و استعداد خود، حوزهای تخصصی برای آموزش برنامه نویسی و یادگیری زبانهای مورد نیاز آن حوزه کاری، انتخاب کنید. به عنوان مثال، شما میتوانید در حوزههایی مثل برنامهنویسی وب، توسعه نرمافزار برای ویندوز، توسعه اپلیکیشن برای اندروید و iOS، مهندسی سیستمهای کامپیوتری، ادمین پایگاه داده، آنالیزور سیستمهای کامپیوتری و … مشغول به کار شوید.
انتخاب زبان برنامهنویسی
گام بعدی در شروع برنامهنویسی، انتخاب یک زبان برنامهنویسی است. تخمین زده میشود که بین 400 تا 600 زبان برنامهنویسی مختلف وجود دارد. چگونه میتوانید از میان این همه گزینهی مختلف، بهترین زبان برنامه نویسی را که بیشترین تطابق را با نیازهای شما داشته باشد، انتخاب کنید؟
اصول انتخاب زبان برنامهنویسی اول، با اصول انتخاب زبان های برنامه نویسی بعدی، تفاوت بسیار زیادی دارد. با وجود تعداد بسیار زیاد زبانهای مختلف برنامهنویسی، انتخاب ۱۰ الی ۲۰ زبان برنامهنویسی برتر کار چندان دشواری نیست. در زیر جدولی از پرکاربردترین زبانها برای هر زیرگروه مرتبط با گروه شغلی برنامهنویسی آورده شده است.
حوزه کاری | زبان برنامهنویسی |
توسعهدهنده نرمافزار | جاوا، جاوا اسکریپت و پایتون |
توسعهدهنده وب | جاوا، جاوا اسکریپت و HTML5 |
مهندسی سیستمهای کامپیوتری | پایتون، جاوا و ++C |
ادمین پایگاه داده | پایتون، جاوا، Oracle PL®/SQL |
آنالیزور سیستمهای کامپیوتری | جاوا، جاوا اسکریپت و پایتون |
مهندس تضمین کیفیت نرمافزار (QA) | جاوا، پایتون، جاوا اسکریپت |
آنالیز هوش اقتصادی | پایتون، R، جاوا |
برنامهنویس کامپیوتر | جاوا، جاوا اسکریپت، Microsoft ®C |
ادمین سیستمهای شبکه | پایتون، ®PERL و جاوا |
در پاسخ به این سوال که چطور برنامه نویسی را شروع کنیم، باید بدانید که وقتی حوزهی کاری خود را انتخاب کنید، گزینههای شما برای انتخاب یک زبان برنامهنویسی بسیار محدود خواهند شد. در واقع صنعت و بازاری که میخواهید در آن مشغول به کار شوید و حتی حوادث تاریخی، چند زبان برنامهنویسی مناسب هر حوزهی کاری را برای شما انتخاب کردهاند.
مواردی که باید در انتخاب اولین زبان برنامهنویسی خود به آنها دقت داشته باشید.
این سوال که بهترین زبان برنامه نویسی چیست، از اساس اشتباه است زیرا هر زبان برنامهنویسی برای مقصودی خاص طراحی شده است. در انتخاب اولین زبان برنامهنویسی خود باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
● محیط زبان برنامهنویسی و نحوه اجرای آن: کامپایلر (compiler) یا ماشین مجازی
● شرکت عرضه کننده و پلتفرم
● میزان تقاضا
● ارتباطات با دیگر زبان های برنامه نویسی و اکوسیستمها
● چشم انداز زبان برنامهنویسی
پیشرفت در برنامهنویسی
حالا که تقریبا فهمیدیم چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم، وقت این است که در برنامهنویسی پیشرفت کنیم. در اینجا میخواهیم راه پیشرفت در برنامهنویسی را طی چند گام برای شما ترسیم کنیم.

۱- اهداف خودتان را مشخص کنید.
پیش از یادگیری اولین زبان برنامهنویسی، باید اهدافی برای خودتان تعیین کنید تا میزان پیشرفت خود را براساس آنها بسنجید. برای این کار میتوانید سوالات زیر را از خودتان بپرسید:
● چرا برنامهنویسی را شروع کردید؟
● اهداف شما از برنامهنویسی چیست؟
● شما با تبدیل شدن به یک برنامهنویس، میخواهید چه رویایی را دنبال کنید؟
اهداف شما میتواند شامل ساخت یک وبسایت، استخدام شدن در یک شغل جدید، فریلنسینگ، دورکاری، به چالش کشیدن خودتان یا هر چیز دیگر باشد. شما باید هدفتان را به اهداف کوچکتر بشکنید و روی رسیدن به هر کدام از آنها تمرکز کنید.
۲- زیاد تمرین کنید.
زبانهای برنامهنویسی نیز همانند هر زبان دیگری، نوعی مهارت هستند و تمرین کردن، مهمترین چیزی است که برای کسب هر مهارت، لازم است. پس از این که متوجه شدیم که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم، باید آموزش برنامه نویسی یک زبان را پشت سر بگذاریم و در طول آموزش و پس از آن، مدام تمرین کنیم. به یاد داشته باشید که هرچه بیشتر برنامهنویسی کنید، برنامهنویس قویتری خواهید شد.
۳- تا میتوانید، سوال بپرسید.
از سوال پرسیدن خجالت نکشید! تا میتوانید از دیگر برنامهنویسان، چه آنهایی که از شما دانش بیشتری دارند و چه آنهایی که در مقایسه با شما تازهکار محسوب میشوند، سوال بپرسید و با آنها برای نوشتن کدها مشورت کنید.
۴- مطالعه برنامهنویسی را فراموش نکنید.
آموختن اینکه چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم، تازه شروع کار است. دانش برنامهنویسی انتهایی ندارد و هرچه قدر که بیاموزید، باز هم چیزهای بسیاری هستند که شما نمی دانید. بنابراین، هرگز از خواندن کتابها، مقالات و اخبار برنامهنویسی غافل نشوید و همیشه دانش خود را بهروز نگه دارید.
۵- چیزی را که میآموزید، به اشتراک بگذارید.
پس از اینکه آموختیم که چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟ و پس از از اینکه با تمرین توانستیم مهارت برنامهنویسی خودمان را تقویت کنیم، مهمترین کاری که باید انجام دهیم، انتقال تجربیاتمان به دیگران است.
یکی از روشها برای اینکه هر زمینهای، دانش خود را تقویت کنید، آموزشدادن آن دانش به دیگران است. بنابراین، اگر میخواهید برنامهنویس بهتری شوید، آموزش برنامه نویسی را فراموش نکنید. به یاد داشته باشید که حتی کسانی با دانش برنامهنویسی کمتر در مقایسه با شما، همواره چیزهایی برای یاددادن به شما دارند و اگر شما دانش خود را در اختیار دیگران بگذارید، آنها نیز دانش خود را با شما شریک میشوند و این فرآیند متقابل، نه تنها به پیشرفت شما، بلکه به پیشرفت دانش برنامهنویسی و جامعهی برنامهنویسان کمک میکند.
چگونه برنامهنویسی را به صورت حرفهای شروع کنیم؟

آموختن اینکه شروع برنامه نویسی چگونه است، به این معنی نیست که آموختهایم که چگونه به یک برنامهنویس حرفهای تبدیل شویم. اگر میخواهید به برنامهنویسی به عنوان یک شغل ادامه دهید، فقط دانستن اینکه چگونه کد بنویسید برای شما کافی نیست. بسیاری از سازمانهای برای استخدام برنامه نویس، معیارهایی بیشتری از تسلط بر یک زبان برنامهنویسی دارند.
میتوان گفت که مهمترین اصول حرفهای شدن در برنامهنویسی به شرح زیر هستند:
● از ابزارهای کمکی که درک شما از فرآیندهای پایهای را کاهش میدهند، استفاده نکنید.
● خیلی به دنبال نوشتن یک کد ایدهآل نباشید، زیرا ایدهآلگرایی، وقت و انرژی زیادی از شما میگیرد و نهایتا به این نتیجه میرسید که هیچ کد ایدهآلی وجود ندارد.
● خودتان را جای کاربری بگذارید که قرار است از محصول شما استفاده کند.
● سعی کنید در یک حوزه، متخصص شوید و از این شاخه به آن شاخه نپرید اما به حداقل دو یا سه زبان برنامهنویسی مسلط باشید.
● سعی کنید تا جایی که ممکن است کدهای خود را ساده بنویسید.
● انعطافپذیر باشید و خودتان را محدود به اصول و قواعد نکنید.